καρδιογενές shock

;

Tι είναι καρδιογενές shock;

Tο καρδιογενές shock ή καρδιογενής καταπληξία είναι σύνδρομο που οφείλεται στην αδυναμία του κυκλοφορικού συστήματος λόγω καρδιακής βλάβης να διατηρήσει ικανοποιητική αιμάτωση των ιστών. Αποτέλεσμα είναι η καταστροφή των κύτταρων, αναστρέψιμη αρχικά και μη.....
αναστρέψιμη, αργότερα, αν η καταπληξία παραταθεί.

Ποια τα αιτία της καρδιογενούς καταπληξίας;

·                     Bλάβη μεγάλης έκτασης στο καρδιακό μυ, όπως οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου, μυοκαρδίτιδα κλπ.

·                     Μηχανική συμπίεση της καρδιάς και αδυναμία διαστολής όπως καρδιακός επιπωματισμός σε περικαρδίτιδα, κ.λ.π.

·                     Μείωση της καρδιακής παροχής από μειωμένη πλήρωση της αριστερής κοιλίας όπως παροξυσμική ταχυκαρδία, στένωση ή ανεπάρκεια καρδιακών βαλβίδων, ρήξη μεσοκοιλιακού διαφράγματος κλπ.

·                     Αιφνίδια εγκατάσταση μηχανικών εμποδίων στη ροή του αίματος όπως μεγάλη πνευμονική εμβολή, μύξωμα κόλπου που αποφράσσει ένα κολποκοιλιακό στόμιο κ.λ.π.

Ποιος ο μηχανισμός της καταπληξίας;

Στο καρδιογενές shock η καρδιά αδυνατεί, όπως ελέχθη, να στείλει την ποσότητα εκείνη του αίματος που είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία των ιστών και οργάνων, με συνέπεια την προοδευτική επιδείνωση της λειτουργίας των. Η χαμηλή καρδιακή παροχή μειώνει την στεφανιαία κυκλοφορία, με αποτέλεσμα περαιτέρω επιδείνωση της καρδιακής λειτουργίας.
Ο οργανισμός κινητοποιείται αντιρροπιστικά με τη διέγερση του συμπαθητικού με επακόλουθο ταχυκαρδία, αύξηση της συσταλτικότητας του μυοκαρδίου, αγγειοσύσπαση και κατακράτηση υγρών.
Οι μηχανισμοί αυτοί άμυνας προοδευτικά ανεπαρκούν και επιδεινώνουν παραπέρα την καρδιακή λειτουργία: η ταχυκαρδία προκαλεί μείωση της πλήρωσης των κοιλιών με αίμα, η αγγειοσύσπαση δυσχεραίνει το καρδιακό έργο της αποστολής αίματος στην περιφέρεια, με αποτέλεσμα την δημιουργία φαύλου κύκλου. Εκτός όμως από την προς τα πρόσω κυκλοφορική ανεπάρκεια με μείωση της αιμάτωσης των ιστών και οργάνων, στη καρδιογενή καταπληξία είναι δυνατή και η εμφάνιση προς τα πίσω καρδιακής ανεπάρκειας, με συμφόρηση των πνευμόνων και πνευμονικό οίδημα.

Συμπτώματα και ευρήματα

Έχει ήδη τονιστεί ότι στο shock παραβλάπτεται η λειτουργία των οργάνων του σώματος. Ο βαθμός της βλάβης ποικίλλει ανάλογα με την βαρύτητα της βλάβης, τη διάρκειά της, ως και την προηγούμενη κατάσταση του οργάνου. Στις βαρύτερες περιπτώσεις υπάρχει δυσλειτουργία ή λειτουργική ανεπάρκεια πολλών οργάνων και ο θάνατος μπορεί να επέλθει έστω και αν δεν έχει γίνει ακόμα νέκρωση των κυττάρων, αλλά απλά επειδή ο βαθμός της δυσλειτουργίας των είναι ασυμβίβαστος με τη ζωή.

Ευρήματα

Υπόταση (ΑΠ<80mm Hg), ταχυκαρδία, εφιδρώσεις, κυάνωση, ωχρότητα, ολιγουρία.
Σε βαρύτερες περιπτώσεις έχουν θόλωση της διανοίας, λόγω της υποξαιμίας του εγκεφάλου.
Οι πνεύμονες εμφανίζουν πρώιμα δυσλειτουργία με διαταραχές στην ανταλλαγή των αερίων, και στην αιμάτωση τους. Οι ανωτέρω διαταραχές μπορεί να απαιτήσουν μηχανική υποστήριξη της αναπνοής (τεχνητή αναπνοή)
Διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος, υπό τη μορφή κυρίως της διάχυτης ενδαγγειακής πήξης, εκδηλώνονται με αιμορραγίες και μικροθρόμβους στην κυκλοφορία.

Θεραπεία

Κατευθύνεται προς την αιτία του shock

1.   Η καρδιογενής καταπληξία (ελάττωση της συστολικής πίεσης κάτω από 90 mmHg σε συνδυασμό με κυκλοφορική επιδείνωση που εκδηλώνεται ως περιφερική αγγειοσύσπαση, ελάττωση της διούρησης κάτω από 20 ml/ώρα και διανοητική σύγχυση) επιβάλλει εκτίμηση της λειτουργίας της αριστερής κοιλίας με υπερηχοκαρδιογραφία και αιμοδυναμική εκτίμηση, συνήθως με καθετήρα με Swan-Ganz (βαθμός βεβαιότητας Β).

2.   Μπορεί να δοθεί ντοπαμίνη σε μικρές δόσεις (2,5-5 μg/kg/min) και πρέπει να εξετάζεται η πρόσθετη χορήγηση ντομπουταμίνης σε δόση 5-10 g/kg/min με στόχο πίεση πλήρωσης (πνευμονική ενσφήνωσης) τουλάχιστον 13mmHg και καρδιακό δείκτη > 2 l/min/m2 (βαθμός βεβαιότητας Γ).

3.   Η μεταβολική οξέωση πρέπει να διορθώνεται (βαθμός βεβαιότητας Β).

4.   Σε ασθενείς με σοβαρή καρδιακή κάμψη ή καρδιογενή καταπληξία η επιβίωση μπορεί να βελτιωθεί με διαδερμική ή χειρουργική επαναγγείωση (βαθμός βεβαιότητος Β).